Ιστορική σπουδαιότητα του Ναού της Αγροτέρας Αρτέμιδος και της τοποθεσίας.
Τα θεμέλια του ναού της Αγροτέρας Αρτέμιδος βρίσκονται στο, προς απαλλοτρίωση από το 1964, οικοδομικό τετράγωνο (1390,70 τ.μ) που περικλείεται από τις οδούς Αρδηττού, Θωμοπούλου, Κεφάλου και Κούτουλα στην περιοχή Αρδηττός, Μετς.
Βρίσκεται λίγα μέτρα από το Παναθηναϊκό στάδιο, την Βασιλική του Ιλισού, τον λόφο του Αρδηττού και της Άγρας και σε άμεση γειτνίαση με το Ολυμπίο και την Ακρόπολη στην αρχαιολογική καρδιά της Αθήνας. Ιωνικός ναός του 5ου αιώνος κτίστηκε το 448 π.Χ. πιθανότατα από τον Καλλικράτη αρχιτέκτονα του Ναού της Απτέρου Νίκης στην Ακρόπολη με τον οποίο παρουσιάζει πολλές ομοιότητες. Αναφορές στο μνημείο κάνουν ο Πλάτων και ο Παυσανίας ενώ κατά τον Πλούταρχο στην περιοχή αυτή τελούνταν τα Μικρά Ελευσίνια Μυστήρια.
Ο ναός συνδέθηκε άμεσα με την νίκη των Αθηναίων στην Μάχη του Μαραθώνα, τον Μαραθώνιο και την άνθιση της πόλης των Αθηνών.
Κάθε χρόνο την έκτη ημέρα του Βοιδρομίου, ημέρα της επετείου της Μάχης του Μαραθώνα, τελούνταν μεγάλες θυσίες (500 ερίφια) και γιορτές ως εκπλήρωση του τάματος που είχαν κάνει οι Αθηναίοι στην θεά Αρτέμιδα για την νίκη τους στην μάχη (Ξενοφών, Ανάβασις).
Ο ναός υπέστη πολλές μετατροπές στις μεταγενέστερες της κλασσικής περιόδου εποχές, όπως η μετατροπή του σε παλαιοχριστιανική βασιλική με εκτενές πρωτοχριστιανικό νεκροταφείο (εμφανές και σήμερα) και κατά τον 17 αιώνα με την προσθήκη τρούλου, στην εκκλησία γνωστή ως η «Παναγιά στην Πέτρα».
Κατεδαφίστηκε το 1778 και τα υλικά του χρησιμοποιήθηκαν για την ανέγερση του τείχους των Αθηνών γύρω από την Ακρόπολη.
Η σπουδαιότητα του Ναού και η μεγάλη αρχαιολογική και ιστορική άξια για την πόλη των Αθηνών και τους μελετητές της αρχαιολογίας επισημαίνεται από επιφανείς έλληνες και ξένους αρχαιολόγους και αρχιτέκτονες από τον 18ο αιώνα μέχρι σήμερα με τεκμηριωμένα άρθρα, σχέδια και ανασκαφές. Ενδεικτικά αναφέρουμε τους: Doerpfeld, Dismoor, Kerenyi, Ορλάνδο. Οι αρχιτέκτονες-περιηγητές J.Stewart και N.Revett αποτύπωσαν τον ναό με λεπτομερή σχέδια σε όψεις και κατόψεις κατά την επίσκεψη τους στην Αθήνα το 1751-53 ο οποίος σωζόταν ακόμα σχεδόν ακέραιος ενσωματωμένος με την εκκλησία την «Παναγιά στην Πέτρα.»
Αποτύπωσαν επίσης λεπτομέρειες αρχιτεκτονικών μελών όπως κιονόκρανα και τμήμα της μαρμάρινης ζωφόρου που βρίσκεται σήμερα στα μουσεία του Βερολίνου και της Βενετίας.
Η τεκμηρίωση αυτή του αρχαιολογικού χώρου, αποτελεί ύλη πανεπιστημιακής διδασκαλίας διεθνώς.
Η πρώτη συστηματική ανασκαφή το 1897 γίνεται απο την Αρχαιολογική Εταιρία με επί κεφαλής τον αρχαιολόγο Α. Σκιά που αποκαλύπτει, με ακριβή σχέδια, το διάγραμμα του ναού, μεγάλη ημιεξαγωνική αψίδα, κατάλοιπα της χριστιανικής περιόδου, τεμάχιο της ζωφόρου που σήμερα βρίσκεται στο Αρχ/κον Μουσείο, πλήθος μικρών αγγείων σχετιζόμενων με τα Ελευσίνια Μυστήρια καθώς και μεγάλο αριθμό πρωτοχριστιανικών ταφών.
Ο Ι.Ν. Σβορώνος δημοσιεύει το 1917 στην Διεθνή Εφημερίδα της Νομισματικής Αρχαιολογίας φωτογραφία όπου αποτυπώνονται ακόμα τα λείψανα του ναού και με άρθρο επισημαίνει την του αρχαιολογική και ιστορική σπουδαιότητα της περιοχής.
Το ιστορικό της απαλλοτρίωσης
To 1958 και 1960, δυο υπουργικές αποφάσεις
«Περί αρχαιοτήτων» κηρύσσουν την κοίτη του Ιλισού ζώνη
προστασίας 50μ. εκατέρωθεν.
Ο χώρος έχει χαρακτηρισθεί ως αρχαιολογικός από το έτος 1960 με την Y.A. 17558/973/1960 Φ.Ε.Κ 94 Τ.Β 27.2.1960) μετα την με αρθ.2/7.1.1960 γνωμοδότηση του ΚΑΣ. Στην υπουργική απόφαση αναφέρεται επί λέξει « Χαρακτηρίζουμε ως αρχαιολογικό χώρο την περιοχή την περιλαμβανομένη από της πρώην γέφυρας του Σταδίου μέχρι της γέφυρας της Αγίας Φωτεινής και εις απόσταση 50 μέτρων εκατέρωθεν της κοίτης του Ιλισού».
Ο αρχιτέκτονας Ι. Τραυλός στην διάνοιξη της οδού Αρδηττού στο 1962 ανακαλύπτει και σώζει με παράκαμψη του δρόμου τον αναληματικό τοίχο στην Β.Δ πλευρά που είναι εμφανής και σήμερα. βρίσκοντας πίσω από αυτόν πολλά μικρά αγγεία όμοια με αυτά που βρήκε ο Σκιάς και μεγάλο προεξέχοντα βράχο πάνω στον οποίον ήταν κτισμένος ο ναός.
Η πρώτη απόφαση απαλλοτρίωσης κηρύσσεται από το Κ.Α.Σ το 1964 όπου επιφανείς αρχαιολόγοι και άνθρωποι των γραμμάτων όπως ο Χ. Καρούζος , ο Λ. Πολίτης, ο Ι. Κόντης, ο Μ. Χατζηδάκης, ο Ν. Πλάτωνος, Χ. Μακαρόνας, μετά από αίτηση των ιδιοκτητών των ακίνητων για ανοικοδόμηση και μετά από 3 συνεδριάσεις όπου τεκμηριώνεται η ακριβής θέση του ναού αποφασίζουν την αναγκαστική απαλλοτρίωση του οικοδομικού τετράγωνου, την προστασία και ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου διότι «… πρόκειται περί ενός των επιφανέστερων μνημείων των αρχαίων Αθηνών ακόμα και αν αποδεικνύεται τελικώς ότι δεν υπάρχουν λείψανα δια την σπουδαιότητα του ναού ο οποίος υπήρχε εις την θέσην » και τη διαμόρφωση του «σε αρχαιολογικό χώρο ελεύθερο και επισκέψιμο» ΚΑΣ 44/7.7.64
Στις 18.1.72 το ΚΑΣ γνωμοδοτεί ξανά υπέρ της απαλλοτρίωσης και στην συνεχεία εκδίδεται η ΚΥΑ 2162/1198/24.04.1973 (ΦΕΚ Δ’ 142/19.05.73) με την οποία κηρύσσεται σε αναγκαστική απαλλοτρίωση του οικοδομικού τετραγώνου. Σε συνεδρίαση του το ΚΑΣ 5/23.04.74 γνωμοδοτεί υπέρ της ανάκλησης διότι οι λόγοι της απαλλοτρίωσης είναι αόριστοι.
Το θέμα επανέρχεται το 1993 μετα απο νέα αίτηση των ιδιοκτητών. Στην συνεδρίαση ΚΑΣ 14/13.4.1993 γνωμοδοτείτε ομόφωνα ξανά η απαλλοτρίωση διότι "βάσει της σχετικής βιβλιογραφίας αλλά και των ανασκαφικών ερευνών που διεξήχθησαν εκεί τοποθετείται το ιερό της Αγροτέρας Αρτέμιδος ένα από τα πλέον εξέχοντα μνημεία της κλασικής περιόδου και επειδή «διαπιστώνονται στον χώρο αρχαιολογικά στοιχεία από μεταγενέστερες της κλασσικής περιόδου επεμβάσεις..."
Επί υπουργίας Μελίνας Μερκούρη τον ίδιο χρόνο (1993) κηρύσσεται με διυπουργική απόφαση η απαλλοτρίωση με αξία 194.698.000 δρχ. Αποσύρεται από το εθνικό τυπογραφείο από το νέο υπουργό Πολιτισμού Θ. Μικρούτσικο ο οποίος το παραπέμπει ξανά στο ΚΑΣ στις 26.07.94 που αποφασίζει αναβολή της απαλλοτρίωσης ζητώντας να διεξαχθεί ανασκαφή προκειμένου να διαπιστωθεί αν «σώζονται κατάλοιπα αρχαίων στους ελεύθερους χώρους» με σκοπό να αρθούν οι δεσμεύσεις.
Ακολούθησε θύελλα διαμαρτυριών από μη κυβερνητικούς οργανισμούς, περιβαλλοντικούς και τοπικούς συλλόγους (Ελληνική Εταιρία, Ι.C.O.M.O.S Σύλλογος Αρχιτεκτόνων, Αρχαιολογική Εταιρία, Αττική S.O.S, Σύλλογος «Αρδηττός», «Ένωση Πολιτών»,) και τον τύπο και έγινε προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας και διαμαρτυρία στον χώρο του ναού απο τους κατοίκους της περιοχής.
Στην ανασκαφή που διεξάγεται σε μια πολύ περιορισμένη κλίμακα απο τη Γ’ΕΠΚΑ με υπεύθυνη την αρχαιολόγο, Κα E.Λυγκούρη, αποκαλύπτονται οι πρωτοχριστιανικοί τάφοι που είχαν ανακαλύψει ο Α. Σκιάς επιτρέποντας την επανατοποθέτηση με ακρίβεια του διαγράμματος της βάσεως του ναού δηλαδή κάτω από τα ερείπια των οικιών K. Λιβανού (υιός του τότε Υπ. Τουρισμού Δ. Λιβανού) ο οποίος είχε αγοράσει το υπό απαλλοτρίωση οικόπεδο το 1990 με τιμή αναγραφόμενη στο συμβόλαιο 8,835,750 δρχ (229.50 τ.μ) και του Κ. Γιακουμάτου. Οι ανασκαφές στα σημεία αυτά δεν διεξάγονται. Στην αναφορά της η Γ’ΕΠΚΑ αναφέρει ότι λόγω υπογείων στις οικίες αυτές η βάση του ναού έχει καταστραφεί. Αυτό αμφισβητείται, διότι στην οικία Γιακουμάτου δεν υπάρχει υπόγειο και στην οικία Λιβανού οι κατόψεις και τα σχέδια του Α.Σκιά το 1897 αναφέρουν σε αυτό το σημείο βαθούλωμα του εδάφους. Αλώστε οι λιθόκτιστες οικίες της εποχής (αρχές του 20ου αιωνα) θεμελιώνονταν πάνω στον βράχο.
Η συνεδρίαση του ΚΑΣ 4/24.1.1995 καταλήγει ομόφωνα υπέρ της ισχύος της 14/13.4.93 παλαιότερης γνωμοδότησης του ΚΑΣ περί απαλλοτρίωσης όλου του οικοδομικού τετράγωνου και αναφέρεται ότι το ποσόν θα συμπεριληφθεί στον προϋπολογισμό για την ενοποίηση των αρχαιολογικών χωρών.
Στις 22.06.1995 δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (αρ. φύλλου 431/ 22.07.1995) η κήρυξη της απαλλοτρίωσης «..υπέρ του Δημοσίου που θα αντιμετωπισθεί από το Υπ .Πολιτισμού…» (έργα ενοποίησης των Αρχαιολογικών xώρων της Αθήνας) με κοινή απόφαση του υπουργού Πολιτισμού Θ. Μικρούτσικου και του υπουργού Οικονομικών.
Ενώ έχει οριστεί το ποσό της απαλλοτρίωσης σε 472.000.000 δρχ (ΥΠΠΟ /ΑΠΑΛ/Φ270?57265 /992/23.12.1998) και πάλι δεν υλοποιείται ενώ λήγει η προθεσμία απόδοσης της αποζημίωσης στις 19.8.1999. Στις 15-2-2001 με υπογραφή του Υπουργού Ε.Βενιζέλου απορρίπτεται η νέα πρόταση για σύνδεση του Ναού της Αγροτέρας Αρτέμιδος με το χώρο του Ολυμπίου διότι κρίνεται ότι θα δημιουργούσε προβλήματα «στατικότητας» στις παρακείμενες πολυκατοικίες και αποφασίζεται ότι η νέα διαμόρφωση του χώρου θα αντιμετωπισθεί «μόνον εφόσον συντελεσθεί απαλλοτρίωση και κατεδάφιση των σύγχρονων κτισμάτων».
Στις 25.1.2002 η απαλλοτρίωση του οικοδομικού τετραγώνου με αριθμό 1001242/14 /0010/25.1.02(ΦΕΚ78/12.02.2002) ανακαλείται αυτοδίκαια υπό των υπουργών Α. Φωτιάδη και Ε. Βενιζέλο.
Μετα από παρεμβάσεις των ιδιοκτητών που ζητούν την απελευθέρωση των ακινήτων τους λόγω της λήξης καταβολής της αποζημίωσης το θέμα περνάει από το ΚΑΣ στις 13/27.03.2002 και τέλος 32/2.7.2003 και ενώ γνωμοδοτεί ομόφωνα ξανά υπέρ της επανακύρηξης της απαλλοτρίωσης η απόφαση του υπουργού εκκρεμεί.
Στις 29.9.2003 η διευθύντρια Προιστ κ’ Κλασ. Αρχαιοτήτων απευθύνεται προς την Δ/νση Τοπογραφικών Εφαρμογών του ΥΠΧΩΔΕ το για να ζήτηση την συμμετοχή του στην απαλλοτρίωση.
Στις 26.3.2004 με έγγραφο της η διευθύντρια του τμήματος Κα Κοσμόγλου απαντάει ότι το ΥΠΕΧΩΔΕ μπορεί να συμμετέχει με την προϋπόθεση την δημιουργία κοινόχρηστου χώρου.
Στις 9.6.2004 ο Γενικός Πρόξενος του Λος Άντζελες στις Η.Π.Α Κος Δ. Ζεβελάκης με επιστολή του στον υφυπουργό Πολιτισμού επισημαίνει την αρνητική εικόνα που παρουσιάζει ο αρχαιολογικός χωρος εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων.
Στις 27.7.2004 στο κατώφλι των Ολυμπιακών Αγώνων, με αφετηρία την ιστορική σύνδεση το Ιερού της Αγροτέρας Αρτέμιδος με την Μάχη του Μαραθώνα και τον Μαραθώνιο και επειδή καμία υπηρεσία του ΥΠΠΟ δεν είχε μεριμνήσει για τον ευπρεπισμό του χώρου η «Πρωτοβουλία κατοίκων Μετς» απευθύνει επιστολή στον υπουργό Πολιτισμού και στην Δήμαρχο Αθηναίων προτείνοντας μια ιστορική έκθεση στον επί της Αρδηττού σύγχρονο αναληματικό τοίχο, με μεγενθυμένες γκραβούρες του ναού των STUART & REVETT. Η έκθεση υλοποιείται με την στήριξη του Δήμου (καθαρισμός, βάψιμο και ηλεκτροδότηση) και την έγκριση της Γ’ΕΠΚΑ.. Η έκθεση βανδαλίστηκε.
Στις 8.10.2004 οι ιδιοκτήτες απευθύνονται με έγγραφο τους στο γραφείου του υφυπουργού ζητώντας αναπομπή στο ΚΑΣ με αίτημα την άμεση απελευθέρωση των ακινήτων τους και την έγκριση οικοδόμησης του οικοδομικού τετραγώνου.
Στις 7.12.2004 η Γ’ ΕΠΚΑ προτείνει στο ΓΔΑΠΚ-ΔΠΚΑ τμήμα Αρχ/κων χώρων την κατεδάφιση των ετοιμόρροπων κτιρίων με "μη μηχανικά μέσα" και ανασκαφή στα σημεία που δεν έχουν ερευνηθεί για να απαντήσει στους ιδιοκτήτες αν θα μπορούν να κτίσουν η όχι και με ποιους όρους.
Στις 21.12.2004 αναπέμπεται στο ΚΑΣ με απόφαση του υφυπουργού Κου Τατούλη ως θέμα «Έγκριση η μη οικοδόμησης στο οικοδομικό τετράγωνο που περιβάλλεται από της οδούς Αρδηττού- Κούτουλα - Θωμοπούλου - Κεφάλου»
Για πρώτη φορά μετα από σαράντα χρόνια το θέμα τίθεται όχι ως απαλλοτρίωση η μη του οικοδομικού τετραγώνου, αλλά ως θέμα εγκρισης η μη οικοδόμησης του.
Ακολουθούν από τους τοπικούς φορείς και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις διαμαρτυρίες προς το υπουργείο Πολιτισμού που δημοσιεύονται στον τύπο. Η αναπομπή αναβάλλεται.
Οι τοπικοί σύλλογοι ζητούν τα πρακτικά των τελευταίων συνεδριάσεων του ΚΑΣ τα οποία αρνείται να δώσει η πολιτικη ηγεσία.
Στις 6.7.2005 μετα από 6 μήνες αναμονή, 2 εξώδικες διαμαρτυρίες μια εισαγγελική παραγγελία στην οποία ζητείται ανάκληση από το υπουργείο αλλά δεν γίνεται δεκτή παραχωρούνται τα πρακτικά, ΚΑΣ 13/27.03.2002 και 32/2.7.2003. Στα τελευταία πρακτικά αναφέρονται οι βλέψεις τριών ιδιοκτητών(Φύσσας, Λιβάς, Λιβανός) για οικοδόμηση του αρχαιολογικού χώρου με προσφορές από κατασκευαστικές εταιρίες και η πληροφορία ότι δυο εταιρίες οι ΝΙΑΛΠΟ και ΝΤΡΑΠΟ εχουν αποκτήσει πρόσφατα ιδιοκτησίες στον χώρο.
Στις 10.7.2005 το θέμα αναπέμπεται στο ΚΑΣ αιφνιδίως με τον νέο τίτλο:
«Έγκριση ή μη καθαίρεσης υφισταμένων κτισμάτων για την διενέργεια ανασκαφικής έρευνας στο οικοδομικό τετράγωνο που περικλείεται από τις οδούς Αρδηττού - Κούτουλα-Θωμοπούλου - Κεφάλου».
Για πρώτη φορά προτείνεται η δυνατότητα στους ιδιοκτήτες να καταθέσουν για άδεια κατεδάφισης, που προηγείται της άδειας οικοδόμησης, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την οικοδόμηση του αρχαιολογικού χώρου.
Στο ΚΑΣ παρευρίσκονται οι εξής οργανώσεις: Ελληνική Εταιρία για την προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Εξωραϊστικός Αθλητικός Σύλλογος «ΑΡΔΗΤΤΟΣ», Σύλλογος Προστασίας Παριλισίων περιοχών «Ο ΠΑΡΙΛΙΣΣΙΟΣ» η Πρωτοβουλία κατοίκων Μετς, ο «Σ.Α.Δ.Α.Σ, και διαβάζεται ψήφισμα διαμαρτυρίας από το ICOMOS. Παρευρίσκονται επισης εκπρόσωποι των ιδιοκτητών.
Το ΚΑΣ αναβάλλει την απόφαση του, για να διεξαχθεί από τα μέλη, αυτοψία.
Στις 12/9/2005 και ώρα 11.00 γινεται αυτοψία απο τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου στην θέση του Ναού της Αγροτέρας Αρτέμιδος στο Μετς μετα την σχετική απόφαση που πάρθηκε στην συνεδρία που πραγματοποιήθηκε στις 10/7/2005. Στην αυτοψία που έγινε στις 12/9/2005 παρεβρέθηκαν αντιπρόσωποι των ΜΚΟ, των τοπικών συλλόγων και των ιδιοκτητών.
Αναμένεται νέα συνεδρίαση του ΚΑΣ.
Την Τετάρτη 19 Οκτωβρίου 2005 ώρα 6.00 μ.μ εισάγεται στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο το θέμα του ναού της Αγροτέρας Αρτέμιδος
«Έγκριση ή μη καθαίρεσης υφισταμένων κτισμάτων για την διενέργεια ανασκαφικής έρευνας στο οικοδομικό τετράγωνο που περικλείεται από τις οδούς Αρδηττού- Κούτουλα-Θωμοπούλου- Κεφάλου» μετα την αυτοψία που έγινε στην θέση του ιερού απο τα μέλη του ΚΑΣ στις 12/9/2005.
Η κατά πλειοψηφία γνωμοδότηση του ΚΑΣ της συνεδρίασης της 19/10 /2005, τάχθηκε υπέρ της πραγματοποίησης ανασκαφικής έρευνας, αφού καθαιρεθούν τα υπάρχοντα κτίσματα, στο οικοδομικό τετράγωνο που περιβάλλεται από τις οδούς Αρδηττού, Κούτουλα, Θωμοπούλου και Κεφάλα στο Μετς κλπ με τους εξής όρους:
- Να δοθεί η γραπτή συναίνεση των φερόμενων ιδιοκτητών των εν λόγω ακινήτων για να γίνει η καθαίρεση των κτηρίων και η ανασκαφική έρευνα
- Η παραπάνω ενέργειες να καλυφθούν με δαπάνη του υπουργείου Πολιτισμού.
- Η καθαίρεση των κτισμάτων και η ακολουθήσασα ανασκαφική έρευνα να διεξαχθούν από την αρμόδια Γ’ΕΠΚΑ παρουσία πολιτικού μηχανικού της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Αρχαίων μνημείων.
- Να περισυλεγεί τυχόν αρχαίο υλικό εντοιχισμένο στα υπό καθαίρεση ακίνητα
- Αφού διεξαχθεί η ανασκαφική έρευνα το θέμα θα επανέλθει στο ΚΑΣ
Στις 31/10/2005 εκδίδεται η απόφαση του Yφυπουργού Π. Τατούλη σύμφωνα με την οποία εγκρίνεται η γνωμοδότηση του ΚΑΣ.
Στην γνωμοδότηση του ΚΑΣ και στην απόφαση δεν αναφέρεται ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει η καθαίρεση των κτιρίων και η ανασκαφή, ενώ στη εισήγηση της με ημερομηνία 7/12/ 2004 η ΓΈΠΚΑ είχε προτείνει να γίνει «με μη μηχανικά μέσα».Η παράλειψη αυτή δημιουργεί μεγάλη ανησυχία διότι η χρήση μηχανικών μέσων ενέχεται να δημιουργήσει καταστροφικές συνέπειες στην κατεδάφιση ανασκαφή και ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου καθώς και στoν εντοπισμό του αρχαίου υλικού, ενσωματωμένου στα κτήρια και μη, και στην περισυλλογή νεότερου φυσικού δομικού υλικού το οποίο πιστεύουμε πως πρέπει να παραμείνει και να χρησιμοποιηθεί στην ανάδειξη του χώρου. Ως Πρωτοβουλία Κατοίκων Μετς δεν έχουμε αντίρρηση στην ανασκαφή, θέλουμε όμως αυτή να διεξαχθεί με τον ίδιο τρόπο που θα γινόταν εάν είχε προηγηθεί η απαλλοτρίωση, λαμβάνοντας υπόψη την μελλοντική ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου.
Στις 22/11/2006 αντιπρόσωποι του «Παριλίσσιου», και της Πρωτοβουλίας Κατοίκων Μετς επισκέπτονται την Γ’ΕΠΚΑ για αν εκφράσουν την ανησυχία των πολιτών που προκλήθηκε από την ανακοίνωση της επικείμενης καθαίρεσης με χρήση μηχανικών μέσων που δεν έχουν και προσδιοριστεί.
Στις 20/11/2006 προσκομούνται από την υπηρεσία τα αντίγραφα της προκήρυξης και της τεχνικής μελέτης όπου αναφέρεται οτι στις 14/11/2006 η Γ’ΕΠΚΑ ανακοίνωνει ότι θα προβεί σε πρόχειρο μειοδοτικό διαγωνισμό για την κατεδάφιση τεσσάρων (4) ετοιμόρροπων κτιρίων επί της οδού Αρδηττου 18-24 όπως αναλυτικά περιγράφεται στην Τεχνική Έκθεση του αρχιτέκτονα κ. Σπ. Χαλάτση. Βάση της τεχνικής έκθεσης τα κτίρια «τα έχοντα πρόσοψη στην Κούτουλα και Θωμοπούλου θα κατεδαφιστούν χειρονακτικώς με χρήση σκαλωσιάς, τα υπόλοιπα εντός του Ο.Τ με χρήση κατάλληλων μηχανημάτων» Το έργο προϋπολογίζεται σε 60,000 ευρω και ο χρόνος περάτωσης είναι είκοσι ημέρες (20) από την έναρξη των εργασιών.
Στις 17/11/2006 γίνεται αίτηση από τους συλλόγους στην Γ’ΕΠΚΑ για αντίγραφο μελέτης της κατεδάφισης των κτισμάτων, και αντίγραφο προκήρυξης ανάθεσης του έργου (κατεδάφισης).
Στις 14/11/2006 και 16/11/2006, κλιμάκιο του ΥΠΠΟ επισκέπτεται του περίοικους ζητώντας να τους χορηγηθεί χρήση νερού για την καθαίρεση των κτιρίων δηλώνοντας ότι η κατεδάφιση θα γίνει με μηχανήματα που θα σηκώσουν πολύ σκόνη και ότι οι εργασίες θα ξεκινήσουν στις 20/11/2006.
Στις 12/1/2006 η Διευθύντρια Προϊστορικών κ’ Κλασικών αρχαιοτήτων, Κα Αικ. Κυπαρίσση απαντάει τα ακόλουθα:
« Η επισήμανση των Συλλογών για την απουσία από την σχετική Υπουργική απόφαση του όρου ότι «η καθαίρεση των ετοιμόρροπων κτισμάτων θα γίνει χωρίς την χρήση μηχανικών μέσων» απορρέει προφανώς από το γεγονός ότι σ’αυτή προβλέπεται όλες οι εργασίες καθαίρεσης των κτισμάτων να γίνουν με δαπάνες και αποκλειστικά από την αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΠΟ με τις μεθόδους και τους όρους που εφαρμόζονται σε τέτοιες περιπτώσεις για την καλύτερη προστασία των αρχαιοτήτων συμφωνα με το Ν.302/2002. Γι΄ αυτό δεν υπήρχε λόγος ειδικής αναφοράς στη χρήση η μη μηχανικών μέσων».
Στις 9/1/2006 οισύλλογοι «Παριλίσσιος», «Αθλητικός-Εξωραϊστικός Σύλλογος Αρδηττός» και πολίτες προσφεύγουν στο Συμβούλιο Επικρατείας διότι πιστεύουν ότι με την απόφαση κινδυνεύουν να χαθούν σημαντικές πληροφορίες για τον χώρο λόγω της χρήσης μηχανικών μέσων και της εφαρμογής μιας βεβιασμένης διαδικασίας
Στις 1/12/2005 οι σύλλογοι «Αρδηττός», «Παριλίσσιος», και η Πρωτοβουλία Κατοίκων Μετς, κάνουν εξώδικη διαμαρτυρία προς τον Υφυπουργό Πολιτισμού Κο Π. Τατούλη, διότι στην υπουργική απόφαση ΥΠΠΟ/ΓΔΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ3/88473/4359/31-10-2005, δεν αναφέρεται ότι η καθαίρεση των ετοιμόρροπων κτισμάτων θα γίνει χωρίς μηχανικά μέσα.
Στις 27/11/2006 ξεκίνησε η κατεδάφιση των κτιρίων απο την υπηρεσία του ΥΠΠΟ.
Στις 12/12/2006 έλιξαν οι εργασίες κατεδάφισης τμήματος των υφισταμένων κτιρίων λόγω απορρόφησης των πόρων. Κατά τη διάρκεια της κατεδάφισης βρέθηκε αρχαιολογικό υλικό ενσωματωμένο μέσα στα τοίχους των κτιρίων. Οι εργασίες θα ξεκινήσουν πάλι όταν εγκριθούν τα νέα κονδύλια
Στις 14/12/2006 ο βουλευτής του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, Φώτης Κουβέλης, καταθέτει ερώτηση στην Βουλή προς τους Υπουργούς Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης & Αποκέντρωσης και Πολιτισμού για το αν «προτίθενται να λάβουν κάποια μέτρα για την διάσωση, προστασία και ανάδειξη του αρχαιολογικού και ιστορικού χώρου» του Ναού της Αγροτέρας Αρτέμιδος.
Στις 4/1/2007 ο Υπουργός Πολιτισμού απαντάει στην επερώτηση του βουλευτού Φ. Κουβέλη
(βλέπε "Δράση")
Στις 11/1/2007 ο βουλευτής του Συνασπισμού Φ. Κουβέλης καταθέτει δεύτερη ερώτηση στην Βουλή
(βλεπε "Δράση")
Στις 27/1/2007 ο υπουργος πολιτισμού κ. Γ. Βουλγαράκης απανταει στην ερώτηση του βουλευτού κ. Φ. Κουβέλη σχετικά με το αρχαιολογικό υλικό που εντοπίστηκε στην πρόσφατη κατεδάφιση των κτιρίων (βλέπε "Δράση")
Δημοσιεύματα στο τύπο που αφορούν ενέργειες του γ.γ του ΥΠΠΟ Χ. Ζαχοπούλου φερνουν στο φως την αγορά τμήματος του αρχαιολογικού χώρου από την κυπριακή εταιρία με την επωνυμία ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΚΑΤΣΚΕΥΩΝ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ, ΑΡΣΙΝΟΗ Α.Ε. με σκοπό τον αποχαρακτηρισμό και την εκμετάλλευση του, όπως αναγράφεται στο συμβόλαιό της με ημερομηνία 28/3/2006
Στις 16/1/2008 Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ.Φώτης Κουβέλης καταθέτει ερώτηση στη βουλή προς τους υπουργούς ΥΠΠΟ και ΥΠΕΧΩΔΕ μετα την κατάθεση δύο αιτήσεων τεχνικής κτηματομεσητικής εταιρίας η οποία αγόρασε τμήμα του δεσμευμένου αρχαιολογικού χώρου στις 28/3/2006 προς την Πολεοδομία Αθηνών και προς το τμήμα Επικινδύνων Κτισμάτων της Πολεοδομίας Αθηνών στίς 15/11/2007 και στις 21/11/2007 για άδεια καταδάφισης των υπαρχόντων κτισμάτων ανοίγοντας έτσι το δρόμο για την οικοδόμηση και κατά συνέπεια για τον ολοσχερή αφανισμό του αρχαιολογικού χώρου. (βλέπε "Δράση")
Στις 14/2/2008 πραγματοποιείται εικαστική εκδήλωση διαμαρτυρίας στον χώρο της Αγροτέρας Αρτέμιδος. (βλέπε "Δράση")
29/2/2008 Επιστολή της Ελληνικής Εταιρίας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού προς τον υπουργό πολιτισμού Μιχάλη Λιάπη, ζητώντας την επαναφορά του θέματος στο ΚΑΣ ως απαλλοτρίωση σύμφωνα με την ομόφωνη γνωμοδότηση του ΚΑΣ 32/2.7.2003,εν όψει των τελευταίων εξελiξεων. (βλέπε "Δράση")
Απο 1/11/08 μεχρι τις 5/11/08, στήνονται σκαλωσιές μεσα στον αρχαιολογικό χώρο με πρόσχημα την προστασία των πολιτών χωρίς άδεια από τον δήμο και την αρχαιολογική υπηρεσία όπως αποδείχθηκε όταν ήλθε η αστυνομία να κάνει έλεγχο στα χαρτιά και συνέλαβε τους εργάτες τους οποίους έστειλε να δικαστούν στο αυτόφωρο πλημμελειοδικείο Αθηνών. Απαντήσεις αναμένονται από την αστυνομία και από την Γ' ΕΚΠΑ.
Στις 10 και 11/11/2008 επανέρχονται και καλύπτουν τις σκαλωσιές με λινάτσες. Ως άδεια, υποδεικνύουν μια τεχνική έκθεση μηχανικού που φέρει στο πίσω μέρος της μια σφραγίδα της πολεοδομίας που γράφει ΕΓΚΡΙΘΗΚΕ και ημερομηνία Αύγουστος 2008. Ως ιδιοκτήτες αναφέρονται η εταιρία ΑΡΣΙΝΟΗ- ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ και Κ.Φύσας.
Ξανακαλείτε η αστυνομία η οποία κάνει προσαγωγή των εργατών στο τμήμα όπου μεταβαίνει και η πληρεξούσιος δικηγόρος των συλλόγων Κα Γεωργία Θάνου στην οποία επιδεικνύεται η προαναφερθείσα τεχνική έκθεση και καταθέτει αίτηση για να λάβουν οι σύλλογοι όλα τα σχετικά έγγραφα και τις αναγραφές των βιβλίων συμβάντων Την διαβεβαιώνει ο διοικητής του τμήματος ότι δεν θα συνεχίσουν οι εργασίες έως ότου διευκρινιστεί η κατάσταση από τους αρμόδιους φορείς
Η δικηγόρος προσκομίζει εισαγγελική παραγγελία και καταθέτει νέα αίτηση για το σύνολο των εγγράφων. Παράλληλα στις 13/11/ 2008 και 2/12/2008 αντίστοιχα καταθέτει γραπτή αίτηση στον δήμο Αθηνών στο Τμήμα έκδοσης οικοδομικών αδειών και στο ΥΠΕΧΩΔΕ με την οποία ζητάει αν έχει εκδοθεί κάποια άδεια κατεδάφισης που να αφορά το συγκεκριμένο οικοδομικό τετράγωνο
Στις 8/12/2008 ενώ η Αθήνα βρίσκεται κάτω από την επήρεια των τελευταίων εκρηκτικών γεγονότων και η αστυνομία ειναι απασχολημενη,τα συνεργεία έρχονται να αποτελειώσουν την κάλυψη του κτιρίου
Ειδοποιείται η αστυνομία από ένα κάτοικο της περιοχής και την δικηγόρο. Η αστυνομία καταφθάνει καθυστερημένα ενώ οι εργάτες έχουν τελειώσει και κάθονται
Στις 11/12/2008 λαμβάνει η δικηγόρος επιτέλους την απάντηση της αστυνομίας. Στα έγγραφα υπάρχουν μόνο οι αναγραφές του βιβλίου συμβάντων όπου δεν γίνεται καμία αναφορά στους ιδιοκτήτες αλλά μόνο στα ονόματα των εργατών. Μετά από έντονη διαμαρτυρία της δικηγόρου Κας Θάνου που ζητά να της δοθεί το έγγραφο της τεχνικής έκθεσης που της είχε επιδήξει ο διοικητής πριν μερικές ημέρες απαντά ο αστυνομικός υπηρεσίας ότι δεν γνωρίζουν που είναι και θα απαντήσουν από εβδομάδα διότι λείπει ο διοικητής. Ερωτηθής ο διοικητής απαντά ότι δεν έχει δικαίωμα να το παραδώσει διότι είναι ανεπίσημο έγγραφο και άλλωστε δεν το βρίσκει στο φάκελο!
Στις 14/12/2008 ο Δήμος Αθηναίων απαντά ότι ενώ κατατέθηκε αίτηση κατεδάφισης από την εταιρία το 15/11/2007 η άδεια δεν δόθηκε.
Στις 23/12/08 παραμονές Χριστουγέννων δόθηκε έγκριση από το ΥΠΕΧΩΔΕ στην κατασκευαστική εταιρία ΑΡΣΙΝΟΗ για κατεδάφιση των κτιρίων. Ο αρχαιολογικός χώρος πλέον κινδυνεύει άμεσα.
Η προσφυγή μας στο συμβούλιο της Επικρατείας θα εκδικαστεί στις 4 Μαρτίου 2009
Στις 7/1/2009 η ΑΝΟΙΚΤΗ ΠΟΛΗ σε δελτίο τύπου καλεί τον Δήμο Αθηναίων να μην εκδόση την αιτούμενη απο την ιδιωτική εταιρία αδεια κατεδάφισης (βλεπε "Δραση")
13/1/2009 ερώτηση του βουλευτή του ΛΑΟΣ Β. Αποστολάτου στην Βουλή προς τον υπουργό Πολιτισμού για τα μέτρα που θα λάβει άμεσα για την επιτακτική αξοιοποίηση και ανάδειξη του Αρχαιολογικού χώρου του ναού της Αρτέμιδος
13/1/2009 ερώτηση στην Βουλή του βουλευτή του Συνασπισμού Φώτη Κουβέλη στον νέο Υπουργό Πολιτισμού Α. Σαμαρά, υπουργο ΠΕΧΩΔΕ, και Εσωτερικών για τις τελευταίες παράνομες ενέργειες στον αρχαιολογικό χώρο και την απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ να εγκρίνει την άδεια κατεδάφισης απο την κατασκευαστική εταιρία παρακάμπτοντας την υπουργική απόφαση"(βλέπε "Δράση")
16/1/2009 ερώτηση του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Κ. Καρτάλη στην Βουλή προς Υπουργούς Πολιτισμού και ΠΕΧΩΔΕ (βλέπε "Δράση")
Στις 19/1/2009 τίθεται το θέμα της Αγροτέρας στο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων απο την Ανοικτή Πολη με εισηγήτρια την κα Πορτάλιου που ζητά να μην δοθεί άδεια κατεδάφισης απο την Πολεοδομία του Δήμου οταν ζητηθεί απο τον ιδιοκτήτη διότι δεν πρόκειται για μια τυπική περίπτωση αλλά μία περίπτωση μεθοδεύσεων και παρεμβάσεωv σε κηρυγμέvo αρχαιoλoγικό χώρo. Δείτε περισσότερα εδώ
Στις 4/3/2009 στο 6ο Πανόραμα Οικολογικών ταινιών "Παράθυρα στον Πλανήτη μας" που παρουσιάζει η Ελληνική Εταιρία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Τριπόδων 28, Πλάκα, προβλήθηκε η ταινία "ο ναός της Αγροτέρας Αρτέμιδος" του Χ. Ακριτίδη (απο την εκπομπή Φωτόσφαιρα). Ακολούθησε συζήτηση.
Η προσφυγή μας στο Συμβούλειο Επικρατείας που ηταν να εκδικαστεί στις 4/3/2009 ανεβλήθη.
Η νέα ημερομηνία ειναι Τετάρτη 20 Μαίου 2009
Ξεκίνησαν και πάλι οι εργασίες στον αρχαιολογικό χώρο
Η εκδίκαση της υπόθεσης στο Συμβούλιο της Επικρατείας ανεβλήθη για τον Οκτώβριο.
Στις 4/6/2009 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη τύπου των Οικολόγων Πράσινων για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος στον Ναό Αγροτέρας Αρτέμιδος στο ΜΕΤΣ (βλέπε Δράση)
Στις 9/9/09 ο Συνήγορος του Πολίτη με αρ. 9761/05/2.7 εγγράφου του προς το ΥΠΠΟ στο πλαίσιο προηγούμενων αναφορών ζητάει να ενημερωθεί σχετικά με τη διαδικασία απολλοτρίωσης του Ο.Τ. Απο την ενημέρωση διαπιστώθηκε οτι ο Γενικός Γραμματέας του ΥΠΠΟ κ. Δραβίλλας στις 28/8/2009 ενέκρινε προεκλογικά την πίστωση για την συνέχιση των κατεδαφίσεων στον υπόλοιπο αρχαιολογικό χώρο.
Στις 9/10/2009 η Γ'ΕΠΚΑ προχωράει σε διενέργεια μειοδοτικού διαγωνισμού προυπολογισμού 44.000.00 ευρω για κατεδάφιση κτηρίων και καθαρισμού ιδιωτικών οικοπέδων Ο.Τ Αρδηττού- Θωμοπούλου- Κούτουλα στο Μετς.
Στις 4/11/2009 η πληρεξούσια δικηγόρος των συλλόγων απέσυρε την αίτηση ακύρωσης της ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ3?88473/4359/31-10-2005 αποφάσεως του Υφυπουργού Πολιτισμού κ. Τατούλη. Μετά από 4 χρόνια και πολλές αναβολές οι σύλλογοι και οι κάτοικοι παραιτήθηκαν από την προσφυγή τους στο ΣτΕ επειδή θεώρησαν ότι δεν είχε νόημα να προβούν σε αυτή τη δαπάνη εφόσον δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν τη κατεδάφιση με μηχανικά μέσα.
Στις 10/11/2009 ο διαγωνισμός εγκρίθηκε για το ποσό των 34.748,00 ευρώ συμπερηλαμβανομένου του ΦΠΑ.
Οπως φένεται αλλοστε, οι εργασίες της πρώτης κατεδάφισης που ελιξαν στις 12/12/2006 με προυπολογισμό 55.200.00 ευρώ δεν ολοκληρώθηκαν λόγω "περιορισμένης χρηματοδότησης" και ο χώρος σήμερα παραμένει σε κατάσταση πλήρης εγκατάλειψης.
Αντί να καθαριστεί προσεκτικά ο χώρος της πρώτης κατεδάφισης όπου βρίσκονται και τα θεμέλια του ναού, από τα μπάζα και τα ξένα προς την αρχαία και βυζαντινή περίοδο υλικά που παραμένουν στον χώρο εδώ και τρία χρόνια και να γίνει προετοιμασία του χώρου για την ανασκαφική έρευνα, η Γ ΈΠΚΑ προχωράει σε νέα κατεδάφιση των υπολοίπων κτισμάτων που είναι μεγαλύτερα σε όγκο, με μικρότερο προϋπολογισμό από αυτόν της πρώτης κατεδάφισης.
Στις 17/11/2009 η πληρεξούσια δικηγόρος καταθέτει αίτηση προς την Δ/νση Πολεοδομίας, Τμήμα Εκδοσις Οικοδομικών Αδειών του Δήμου Αθηναίων ζητώντας να μαθει αν έχει κατατεθεί αίτηση κατεδάφισης και πληροφορήται οτι η εταιρία με την επωνυμία ΑΡΣΙΝΟΗ- ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ κατέθεσε εκ νέου αίτηση κατεδάφισης τον Σεπτέμβριο 2009.
Στις 20/11/2009 ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Φώτης Κουβέλης καταθέτει κοινοβουλευτική ερώτηση στην οποία ερωτά τον νέο υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού κο Γερουλάνο, "σε ποιό στάδιο βρίσκεται η αποκομιδή των καθαιρεθέντων οικοδομικών υλικών από την πρώτη κατεδάφιση, καθώς και ο διαχωρισμός, καταγραφή, αξιολόγηση και φύλαξη αρχαιολογικών ευρημάτων, ενόψει μάλιστα και της σχεδιαζόμενης δεύτερης κατεδάφισης;" (βλέπε "Δράση")
Επίσκεψη στο χώρο του αρχαίου Ιερού της Αγροτέρας Αρτέμιδας στο Μετς πραγματοποίησαν στις 24/11/2009 οι εκπρόσωποι τύπου των Οικολόγων Πρασίνων Νίκος Χρυσόγελος και Ιωάννα Κοντούλη. Οι εκπρόσωποι των Οικολόγων Πράσινων ενημερώθηκαν από τους κατοίκους για τις απειλές που αντιμετωπίζει το μνημείο και έκαναν δηλώσεις για την ανάγκη αποτελεσματικής προστασίας του. (βλεπε "Δράση")
Στις 30/11/2009 η πληρεξούσια δικηγόρος επέδωσε εξώδικη δήλωση προς την Διεύθυνση Πολεοδομίας Αθηνών, τμήμα έκδοσης Οικοδομικών αδειών να μην εκδοθεί καμία άδεια κατεδάφισης όπως ορίζει η υπουργική απόφαση 8847/4359//31-10-2005 η οποία αναφέρει ότι απαιτείται μόνο η γραπτή συγκατάθεση των φερομένων ιδιοκτητών, και ότι η καθαίρεση των κτισμάτων και η ανασκαφική έρευνα θα διεξαχθει από την αρμόδια εφορία με δαπάνη του ΥΠΠΟ.
Στις 1/12/2009 η διεύθυνση Πολεοδομίας του Δήμου Αθηναίων απευθύνει επιστολή στην Γ’ΕΠΚΑ ζητώντας να ενημερωθεί αν η αρμόδια εφορία θα προβεί στην κατεδάφιση χωρίς έκδοση οικοδομικής άδειας από την Πολεοδομική αρχή.Στην περίπτωση όμως που απαιτείται ζητεί να ενημερωθεί εγγράφως.
Στις 3/12/2009 η Γ’ΕΠΚΑ απαντάει με έγγραφο της στη Δ/νση Πολεοδομίας Αθηνών ότι έχει γίνει ανάθεση σε εργολάβο κατόπιν διαγωνισμού και πρόσληψη αρχαιολόγου και 4 εργατών για την έλεγχο της καθαίρεσης και αναμένει την έκδοση άδειας από τους ιδιοκτήτες εφόσον απαιτείται από την πολεοδομική αρχή. Σε αντίθετη περίπτωση θα προβεί στην καθαίρεση των κτηρίων χωρίς άδεια κατεδάφισης.
11/12/2009 Απάντηση του Υπουργού ΥΠΠΟ στην κοινοβουλευτική ερώτηση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Φώτη Κουβέλη (βλεπε "Δράση")
Το Σάββατο 19/12/2009 στον "ΦΤΕΡΟ" Μάρκου Μουσούρου 7, πραγματοποιείθηκε εργαστήρι-εκδήλωση για την προστασία του αρχαιολογικού χώρου της Αγροτέρας Αρτέμιδος με την συμμετοχή μικρών και μεγάλων (βλεπε "Δράση")
Στις 21/12/2009 ξεκίνησε η κατεδάφιση των υπόλοιπων κτιρίων του αρχαιολογικού χώρου από το ΥΠΠΟ με αρ.αδειας 1430/18/12/2009 που εκδόθηκε τελικά από την πολεοδομία Αθηνών στο όνομα της εταιρίας με την επωνυμία ΑΡΣΙΝΟΗ-ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ.
Στις 23/12/2009 η πληρεξούσιος δικηγόρος των συλλόγων ζήτησε με αίτηση προς το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών την αναστολή της με αρ. πρωτοκόλλου 1430/2009 άδειας οικοδομής της κατασκευαστικής εταιρίας
Στις 28/12/2009 σε απάντηση της 23/12/2009 εξώδικης δήλωσης του δικηγόρου Ε. Καλαφάτη, η Γ’ΕΠΚΑ απαντά ότι ουδείς άλλος πλην της Υπηρεσίας έχει δικαίωμα λόγου η παρέμβασης στο θέμα των εργασιών καθαίρεσης των κτιρίων και έλεγχο των υλικών των υπό καθαίρεση κτισμάτων και ότι με το πέρας της καθαίρεσης θα ακολουθήσει ανασκαφική ερεύνα και εν συνεχεία θα επανέλθει το ΚΑΣ για την τελική γνωμοδότηση
Στις αρχές Ιανουαρίου κυκλοφορεί στην γειτονιά ανώνυμο φυλλάδιο υποκινούμενο υπό την εν λογω εταιρία όπου αμφισβητείται ακόμα και η ύπαρξη εκεί του ναού. Απάντηση της Πρωτοβουλίας (βλέπε "Δράση")
Στις 30/12/2009 το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών διατάζει την προσωρινή αναστολή εκτέλεσης της άδειας.
Στις 13/1/2010 Τετάρτη και ώρα 15.00,το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο θα συνεδριάσει με θέμα: Έγκριση ή μη συγκρότησης επιτροπής μελών του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου για την διενέργεια αυτοψίας σχετικά με τον καθορισμό ή μη Ζώνης Α΄ προστασίας στο οικοδομικό τετράγωνο που περιβάλλεται από τις οδούς Αρδηττού, Θωμοπούλου, Κεφάλου και Κούτουλα (Ο.Τ.15/53), στην περιοχή Αρδηττού – Μετς, Δήμου Αθηναίων.
Εισηγήτρια: Ν. Διβάρη-Βαλάκου
Η συνεδρίαση του ΚΑΣ αναβλήθηκε κατόπιν αιτήματος των ιδιοκτητών. (βλέπε "Τύπος")
Στις 21/1/2010 βρέθηκαν ενα σημαντικό αρχαίο και ενα πηγάδι.
Στις 22/1/2010 διεκόπηκαν οι εργασίες κατεδάφισης και έφυγαν τα μηχανήματα.
Στις 1/2/2010 μετα απο δέκα ημέρες παύσης των εργασιών η πληρεξούσιος δικηγόρος με αίτηση προς τη Γ'ΕΠΚΑ ζητεί να ενημερωθεί εγγράφως τα αίτια της διακοπής.
Στις 29/3/2010 μεσα στο Πάσχα ξεκίνησαν παλι οι εργασίες στον αρχαιολογικό χώρο χωρίς τη χρήση μηχανημάτων.
Στις 7/4/2010 μπήκαν τα μηχανήματα μεσα στον αρχαιολογικό χώρο ενω η τεχνική μελέτη ορίζει οτι θα κινούνται εκτός του εργοταξιακού χώρου. (βλέπε έγγραφο)
Στις 28/5/2010 τα σκαπτικά μηχανήματα έφυγαν απο τον αρχαιολογικό χώρο κλείνοντας την φάση της κατεδάφισης.
Στις 27/6/2010 οι Οικολόγοι Πράσινοι με ερώτηση τους στο ευρωκοινοβούλιο φέρνουν το θέμα της προστασίας και ανάδειξης του μνημειακού χώρου οπου βρίσκονται τα θεμέλια του αρχαίου ιερού της Αγροτέρας Αρτέμιδος, στις όχθες του Ιλισού στο Μετς και της πανευρωπαϊκής σημασίας του. Για το δελτίο τύπου και το κείμενο της ερώτησης βλέπε "Δράση".
Στις 12/9/2010 επέτειο της μάχης του Μαραθώνα,συναντιόμαστε ςτις 10.00 π.μ., μπροστά από τον ναό της Αγίας Φωτεινής και σε συνεργασία με τις ΜΚΟ και τις Κινήσεις Πολιτών ξεκινάμε εργασίες καθαρισμού του Ιλισσού ποταμού (βλέπε "Δράση")
Στις 26/9/2010 συνεχίζεται ο καθαρισμός της κοίτης του Ιλισσού μετα την επιτυχή συνάντηση των ΜΚΟ και των κινήσεων πολιτών στις 12/9/2010
Οι επόμενες συναντήσεις θα είναι Κυριακή 17 Οκτωβρίου και Κυριακή 31 Οκτωβρίου 2010, ημέρα του 28ου Κλασικού Μαραθωνίου Αθηνών οπου και θα ολοκληρωθεί η δράση. (βλέπε "Δράση")
Ερώτηση του Προέδρου της Κ.Ο. Αλ. Τσίπρα: Ανάγκη άμεσης προστασίας και ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου και ιστορικού τόπου του ναού της Αγροτέρας Αρτέμιδoς Δείτε την δημοσίευση
Έλληνες Αρχαιολόγοι: Κινδυνεύει το ιερό της Αρτέμιδος Αγροτέρας στην Αθήνα Δείτε την δημοσίευση στην «Εφημερίδα των Συντακτών»
Η οδύσσεια της Αρτέμιδος. Δείτε την δημοσίευση του syriza.gr
Στις 25/10/2010 μετά άπο 5 μήνες η Γ' ΕΠΚΑ επέστρεψε για να ξεκινήση την ανασκαφή. Τμήμα του χώρου εχεί προς το παρών "αποκλειστεί" απο την ανασκαφή για άγνωστους λόγους.
Στις 31/10/2010 ημέρα του 28ου κλασικού Μαραθωνίου ολοκληρώθηκε με επιτυχία η δράση των ΜΚΟ και των κινήσεων πολιτών που ξεκίνησε απο την Πρωτοβουλία κατοίκων Μετς. (βλέπε "Δράση")
Στις 31/12/2010 έληξε η σύμβαση και η ανασκαφή διεκόπει. Εκκρεμεί η δημοσίευση των ευρημάτων από την υπηρεσία
Στις 10/6/2011 ξεκινάει πάλι η ανασκαφή
Ο χώρος έως τότε είχε παραμείνει σε πλήρη εγκατάλειψη κάτι που φαίνεται ακόμη και σήμερα από το τμήμα που ανήκει στον Δήμου Αθηναίων και στο μη περιφραγμένο τμήμα ιδιοκτησίας της εταιρίας ΑΡΣΙΝΟΗ Α.Ε., που αδικαιολόγητα εξαιρείται της ανασκαφής προς το παρόν. Αξιοσημείωτο είναι ότι η νέα ανάθεση αναφέρεται σε «καθαρισμό ιδιωτικών οικοπέδων» χωρίς καμία αναφορά στον αρχαιολογικό χώρο ούτε στην ανασκαφή. Παράξενη είναι και η παράληψη στο ίδιο έγγραφο ( Γ’ΕΠΚΑ Αρ. Πρωτ. ΦΛ/2759 14-4-2011) της οδού Κεφάλου ένας από τους τέσσερεις δρόμους που προσδιορίζει από ανέκαθεν το τετράγωνο στο όποιο με υπουργική απόφαση έχει το χρέους να ανασκάψει η Γ ΈΠΚΑ δημοσία δαπάνη. Η νέα αναθεση εχει διάρκεια 3 μηνων.
Στις 28/6/2011 η μη κερδοσκοπική αστική Εταιρία για την προστασία της φυσικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Ελλάδος και Κύπρου ΜΟnuΜΕΝΤΑ με έγγραφο της στην Γ' ΕΠΚΑ ζητάει να μάθει τον λόγο της παράληψης από της εφορία της αναφοράς στην οδό Κεφάλου στα πρόσφατα έγγραφα της και επισημαίνει τον λανθασμένο τρόπο με τον οποίο η υπηρεσία αναφέρεται στην πρόσφατη ανασκαφή ως "καθαρισμό ιδιωτικών οικοπέδων (βλέπε Δράση για την ανάγνωση της επιστολής)
Στις 22/7/2011 η Γ'ΕΠΚΑ απαντάει στην επιστολή της MOnuMENTA (βλέπε Δράση)
Στις 2/11/2011 η Πρωτοβουλία Κατοίκων Μετς και ο σύλλογος "ο Παριλίσσιος" με έγγραφο τους στη Γ 'ΕΠΚΑ ζητούν να αναφέρεται στα έγγραφα της υπηρεσίας η οδός Κεφάλου στον προσδιορισμό του Ο.Τ όπως γινόταν πάντα στο παρελθόν.Επίσης ζητούν να μάθουν πότε θα γίνει η περίφραξη του τμήματος του αρχαιολογικού χώρου που είχε εξαιρεθεί αδικαιολόγητα από την ανασκαφή και πότε θα ξεκινήσουν σε αυτό το τμήμα οι εργασίες (βλέπε Δράση)
Στις 20/1/2012 διακόπηκαν οι εργασίες ανασκαφής στο περιφραγμένο τμήμα του αρχαιολογικού χώρου και αναμένεται να περιφραχτεί και το υπόλοιπο τμήμα για την συνέχιση των εργασιών στο σύνολο του.
Στις 16/3/2012 ολοκληρώθηκε η τοποθέτηση της περίφραξης στο τμήμα του αρχαιολογικού χώρου που είχε αποκλειστεί από την ανασκαφή λόγω αντιδράσεων των ιδιοκτήτων και συνεχιζεται η ανασκαφή.
Στις 11 Νοεμβρίου 2012 και συγκεκριμένα την ημέρα του κλασσικού Μαραθωνίου η Πρωτοβουλία Κάτοικων Μετς σε συνεργασία με τον Εξωραϊστικό, Πολιτιστικό και Αθλητικό Σύλλογο «Αρδηττός» υπό την Αιγίδα του Δήμου Αθηναίων και την υποστήριξη του Οργανισμού Πολιτισμού Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ) διοργάνωσαν μια σειρά εκδηλώσεων για την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Αρτέμιδος Αγροτέρας τον τόπο όπου οι Αθηναίοι έταξαν την νίκη τους στην Μάχη του Μαραθώνα.
Στην εκδήλωση παρευρέθηκε και μίλησε ο Δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης. Στην ομιλία του ο κ Καμίνης τάχθηκε υπέρ της προστασίας και ανάδειξης του ιστoρικού και αρχαιολογικού χώρου- μνημείου κάνοντας γνωστό ότι ο Δήμος της Αθήνας, υποστηρίζει ενεργά τον αγώνα και τις συνεχείς προσπάθειες της Πρωτοβουλίας Κατοίκων του Μετς και του Εξωραϊστικού και Πολιτιστικού Συλλόγου «Αρδηττός», για τον σκοπό αυτό και όπως τόνισε χαρακτηριστικά «Όχι, από άγονη τυπολατρία της αρχαιότητας. Αλλά επειδή προτάσσουμε τη διαφύλαξη των σημαντικών μνημείων της πολιτιστικής μας κληρονομιάς στις ορέξεις των πάσης φύσεως οικοπεδοφάγων, και επειδή ακράδαντα πιστεύουμε ότι ο ναός της Αγροτέρας Αρτέμιδος, συνανήκει στον ιστορικό πυρήνα της Αθήνας». (για ολόκληρη την ομιλία βλέπε Δράση)
Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν με την ενθουσιώδη συμμετοχή 200 περίπου παιδιών από ηλικία 4 έως 12 ετών στον 1ο Παιδικό Μαραθώνιο Αγροτέρας Αρτέμιδος, ένας συμβολικός αγώνας 420 μέτρων που ξεκίνησε από το Παναθηναϊκό Στάδιο και τερμάτισε στο τόπο που βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος
Στην συνέχεια έγιναν τα αποκαλυπτήρια από τον Δήμαρχο κ. Καμίνη της τοιχογραφίας του καλλιτέχνη iNO, στον νέο αναλημματικό τοίχο επί της οδού Αρδηττού, εμπνευσμένη από τα ανάγλυφα της ζωοφόρου του ναού που βρίσκονται σήμερα στα μουσεία του Βερολίνου, της Βιέννης και της Αθήνας
Οι εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν με αποσπάσματα από την όπερα Μαραθών – Σαλαμίς του συνθέτη Π. Καρρέρ από σολίστ της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
Στόχος των εκδηλώσεων είναι η ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου και η σύνδεση του ιστορικού μνημείου με την μάχη του Μαραθώνα και τον κλασσικό Μαραθώνιο. Μέσω του θεσμού του ετήσιου Παιδικού Μαραθώνια, οι νέες γενεές συμμετέχουν ενεργά στην μετάδοση της πληροφορίας ότι σε απόσταση αναπνοής από των χώρο που τερματίζει κάθε χρόνο ο διεθνούς εμβέλειας Κλασσικός Μαραθώνιος βρίσκεται το μνημείο όπου οι Αθηναίοι τέλεσαν τους πρώτους αγώνες εις μνήμη της νικηφόρας μάχης τους και γιορτές προς τιμή της θεοτητας που τους βοήθησε. βλέπε Δράση
Απο τις 6/3/2013 οι εργασίες στον χώρο της ανασκαφής σταδιακά διακόπηκαν.
Στις 26/3/2013 ξανάρχισαν οι ανασκαφικές εργασίες και διακόπηκαν στις 4/4/2013 Απο τέλους Απριλίου εως και τελος Ιουνίου του 2013 συνεχίζονται με διακοπές οι εργασιες στο χώρο
Στις 17/9/2013 εμφανίστηκαν εργάτες στον αρχαιολογικό χώρο χωρις ομως να ξεκινήσουν ανασκαφικές εργασίες
Στις 23/9/2013 απάντησε η Γ'ΕΠΚΑ στην επιστολή με ημερομηνία 22/5/2013, της MONUMENTA, Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας για την προστασία της φυσικής και της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Ελλάδας και Κύπρου προς την υπηρεσία, προκειμένου να συμβάλλει στις προσπάθειες για την προστασία του αρχαιολογικού χώρου και να ενημερωθεί για την εξέλιξη των ανασκαφικών εργασιών στον χώρο και για την εν γένει προοπτική του έργου.
(βλέπε Δράση για επιστολή MONUMENTA, απάντηση Γ'ΕΠΚΑ) )
Στις 20/1/2014 ξεκίνησαν και παλι οι ανσκαφικές εργασίες στον αρχαιολογικό χώρο μετα απο πολύμηνη διακοπή
Στις 17/6/2014 σε ανακοίνωση της προς το ΚΑΣ και τον νέο υπουργό Πολιτισμού κ Τασούλα, η προϊσταμένη της Γ' Εφορίας Προιστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων κ Ελένη Μπάνου γνωστοποίησε την αποκάλυψη κατά την διάρκεια των ανασκαφών στο δυτικό τμήμα του αρχαιολογικού χώρου τα θεμέλια ενός δεύτερου ναού στο τετράγωνο όπου βρίσκονται τα θεμέλια του ναού της Αγροτέρας Αρτέμιδος. Επίσης στον χώρο βρέθηκε αναθηματικό ανάγλυφο με καθισμένη μορφή γενειοφόρου θεού και τμήμα επιγραφής όπου σώζονται τα γράμματα Δ και ΜΕΙ στοιχεία που παραπέμπουν σε ναό αφιερωμένο στον Δια Μειλίχιο. Αναφορά σε ναό του Μειλίχιου Διός στην περιοχή κάνει και ο Παυσανίας και πιθανότατα η νέα και σημαντική αυτή ανακάλυψη να επιβεβαιώνει την τοπογραφία του αρχαίου περιηγητή. (βλέπε Τύπος)
Στις 26/9/2014 ξεκίνησαν μια σειρά από δράσεις που οργάνωσαν οι Μικροφωτογραφίες και η Χαρίκλεια Χάρη στο πλαίσιο a Storefront for Art and Architecture project σε συνεργασία με την Πρωτοβουλία Κάτοικων Μετς και τον Συλλογο Αρδηττος με τίτλο "Αναβίωση των αρχαίων ερειπίων". Οι δράσεις έλαβαν χώρα στον προαύλιο χώρο της Αγροτέρας, στην οδό Κεφάλου, στα γραφεία του Συλλόγου "Αρδηττός¨" και στο Athens Center και ολοκληρώθηκαν τον Νοέμβριο του 2014. (βλέπε Δράση)
Στις 18/11/2015 έως τις 28/11/2015 η Πρωτοβουλία Κατοίκων Μετς συμμετέχει στην Μπιενάλε Αθήνας 2015-2017 «Ομόνοια» (βλέπε Δράση)
Στις 26/11/2015 θα γινει προβολή του ντοκιμαντέρ «Άρτεμις Αγροτέρα» 2008 της Χαράς Φράγκου και του Χρήστου Ακρίδα, στα πλαίσια της Μπιενάλε Αθήνας 2015-2017 «Ομόνοια». Θα ακολουθήσει παρουσίαση και συζήτηση, (βλέπε Δράση)
Το καλοκαίρι του 2015 ολοκληρώθηκε η πρόσφατη φάση των ανασκαφικών εργασιών στον αρχαιολογικό χώρο και αναμένεται η εισαγωγή του θέματος στο ΚΑΣ
Ο αρχαιολογικός χώρος της Αρτέμιδος Αγροτέρας (κηρυγμένος από το 1960) και πάλι κινδυνεύει να οικοδομηθεί παρόλο που βρέθηκε στον χώρο και δεύτερος ναός της κλασσικής εποχής που η αρμόδια εφορεία ταύτισε με την λατρεία το Μειλιχίου Διός.
Είναι αξιοπερίεργο και θλιβερό το ότι όλες οι εισηγήσεις της Εφορείας μέχρι τώρα ήταν υπέρ της απαλλοτρίωσης και σήμερα, που έχει προστεθεί στις σωζόμενες αρχαιότητες ένας δεύτερος ναός, η εισήγηση είναι υπέρ της δόμησης!
Δείτε την εισήγηση της Εφορείας Αρχαιοτήτων της πόλης των Αθηνών: (έγγραφα)
"Ο ναός της Αρτέμιδος Αγροτέρας στα χρόνια του ΣΥΡΙΖΑ". Δείτε την δημοσίευση των ΝΕΩΝ
Tο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων ψήφισε ομόφωνα υπέρ της άμεσης απαλλοτρίωσης του αρχαιολογικού χώρουπου περικλείεται από τις οδούς Αρδηττού, Θωμοπούλου, Κεφάλου και Κούτουλα. Διαβάστε εδώ το έγγραφο «Δράση»
Σε ψήφισμα του,το ελληνικό τμήμα του ΙCOMOS εμμένει στο αρχική του θέση , «για την απαλλοτρίωση του χώρου στο σύνολό του και την απαγόρευση της οικοδόμησής του, έστω και υπό όρους, προκειμένου να επιτευχθεί η προστασία και η ανάδειξή του». Διαβάστε εδώ το έγγραφο «Δράση»
«Πράσινο» φως για να χτιστεί οικόπεδο με αρχαία στο Μετς. Δείτε την δημοσίευση από την «Εφημερίδα των Συντακτών»
Θέλουν ξενοδοχείο πάνω στα αρχαία. Δείτε την δημοσίευση στην «Εφημερίδα των Συντακτών»
Η οδύσσεια της Αρτέμιδος. Δείτε την δημοσίευση στην «Εφημερίδα των Συντακτών»
Το ιερό της Αρτέμιδος Αγροτέρας στην Αθήνα: Ένα μνημείο σε κίνδυνο Δείτε την ανακοίνωση Δ.Σ του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων
Η Αγροτέρα στην ΕΤ1 στις 12 Σεπτεμβρίου 2018 στην εκπομπή Πρώτη Είδηση και ώρα 9:10 (03:09) για λίγα λεπτά σε ένα πολύ σύντομο ρεπορτάζ που μοιάζει να διακόπηκε απότομα ...
Δείτε το απόσπασμα εδώ: webtv.ert.gr
Συζήτηση Επίκαιρης Ερώτησης σχετικά με το μέλλον του ιερού της Αγροτέρας Αρτέμιδος Δείτε το βίντεο
Επιστολή της MOnuMENTA (μη κερδοσκοπική εταιρία ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ) προς την Υπουργό Πολιτισμού για "την πλήρη διάσωση του όλου αρχαιολογικού χώρου" Περισσότερα
Αναγνώριση της οδού Κεφάλου ως οδού προϋφιστάμενης του έτους 1923. (Δείτε στα εγγραφα)
Δείτε 8 χρόνια πριν, στις 20/9/2010, την ερώτηση του Προέδρου της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ, Αλ. Τσίπρα και νυν Πρωθυπουργού, προς τον τότε Υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού για την «Aνάγκη άμεσης προστασίας και ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου και ιστορικού τόπου του ναού της Αγροτέρας Αρτέμιδoς» και κήρυξης του ως ζώνη Α’ και την από 22/10/2010 απάντηση του υφυπουργού Γ. Νηκιτιάδη.
Δείτε δημοσίευμα της εφημερίδας των συντακτών με θέμα "Πολλές παραλείψεις για την Αγροτέρα Αρτέμιδα"
Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο συνεδριάζει την Τρίτη 22 Ιανουαρίου 2019 και ώρα 13.00, στο αμφιθέατρο του κτηρίου του Υπουργείου Πολιτισμού, Μπουμπουλίνας 20, Αθήνα, σύμφωνα με την ακόλουθη ημερήσια διάταξη (Πράξη 3).
ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΤΑΞΗ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ
Εισηγήτρια: Έλ. Κουντούρη
Έγκριση ή μη απαλλοτρίωσης ακινήτων επί των οδών Αρδηττού, Θωμοπούλου, Κούτουλα και Κεφάλου, εμβαδού 1390,70 τ.μ., στο Ο.Τ. 13/53, στην περιοχή Μετς, Δήμου Αθηναίων.
Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ανέβαλε την συνεδρίαση για να γίνει αυτοψία στον αρχαιολογικό χώρο από τα μέλη.
Το θέμα επανέρχεται στο ΚΑΣ στις 5 Φεβρουαρίου 2019.
Δείτε τα τελευταία δημοσίευματα για την απαλλοτρίωση και την ανάδειξη της Αγροτέρας Αρτέμιδος μετά την ομόφωνη απόφαση του Κ.Α.Σ στην συνεδριαση της Τρίτης 5 Φεβρουαρίου 2019.
Δείτε την αναφορά στον ιστότοπο www.artemisagrotera.org στα Πολιτικά Παρασκήνια της Εφημερίδας των Συντακτών
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ: Η ανάδειξη του Ναού της Αρτέμιδος Αγροτέρας και τα παριλίσια ιερά. Δείτε το άρθρο
30/1/2020
Δημοσιεύτηκε στο αρχαιογνωστικό περιοδικό HOΡOΣ 26–31 (2014–2019) [σελ. 77-94} άρθρο της Έλενας Βλαχογιάννη και του Άγγελου Ματθαίου που αναφέρεται σε ένα πολύ σημαντικό εύρημα για την τοπογραφία της παριλίσιας περιοχής. To άρθρο τιτλοφορείται «Ψήφισμα ὀργεώνων ἐξ Ἀθηνῶν» και πρόκειται για στήλη ψηφίσματος με επίτιτλο ανάγλυφο που παριστάνει λατρευτές και θεούς και χρονολογείται στα τέλη του 4ου αι. π.Χ. Βρέθηκε το 1955 πίσω από το Παναθηναϊκό Στάδιο στα θεμέλια ιδιωτικής οικίας και σήμερα φυλάσσεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Στο κέντρο δεσπόζει όρθιος ο Δίας Μειλίχιος, αριστερά του καθιστή η Μητέρα των θεών και τελείως δεξιά μια νεαρή όρθια θεά, η Κόρη. Με το ψήφισμα τιμάται ο γραμματέας του κοινού των οργεώνων, επειδή πρόσφερε καλές υπηρεσίες στο ιερό του Διός. Με το νέο εύρημα αποδεικνύεται η στενή σχέση (χρονική και τοπική) της λατρείας του Διός Μειλιχίου και της Μητέρας των θεών (Μητρῶον) στην Άγρα. Δείτε στα έγγραφα
