Η οδύσσεια της Αρτέμιδος

Εφημερίδα των Συντακτών - 17/8/2018

Συντάκτης: ΕΦ.ΣΥΝ.

Ο κηρυγμένος από το 1960 αρχαιολογικός χώρος της Αρτέμιδος Αγροτέρας στην περιοχή του Μετς κινδυνεύει και πάλι να οικοδομηθεί, παρ' όλο που βρέθηκε στον χώρο και δεύτερος ναός της κλασικής εποχής.

Είναι αξιοπερίεργο και θλιβερό το γεγονός ότι 54 χρόνια μετά την πρώτη απόφαση απαλλοτρίωσης του χώρου από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο η σημερινή προϊσταμένη της Γ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων ζητά την υπό όρους δόμηση του οικοπέδου. Δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους ιδιοκτήτες να προχωρήσουν στην εμπορική του εκμετάλλευση.

Η αλλαγή στάσης βασίζεται στα επιχειρήματα ότι το ελληνικό κράτος αδυνατεί να προχωρήσει στην απαλλοτρίωση του οικοπέδου και τον μη ικανοποιητικό βαθμό διατήρησης των υπαρχόντων μνημείων. Και τα δύο αποτελούν αυθαίρετα κριτήρια, καθώς δεν προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία.

Επιπλέον, η σημερινή αντικειμενική αξία του ακινήτου, περί τα 2,2 εκατ., δεν συνιστά επ’ ουδενί λόγο παραίτησης του ελληνικού Δημοσίου από την υποχρέωση που έχει για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Αλλά ούτε είναι κάποιο απαγορευτικό ποσό ακόμη και για τη σημερινή οικονομική συγκυρία της χώρας.

Ωστόσο, το γεγονός ότι για παραπάνω από μισό αιώνα δεν επιτεύχθηκε ποτέ η απαλλοτρίωση του χώρου με συνεχείς παρεμβάσεις άνωθεν υποδεικνύει ότι ασκήθηκαν και εξακολουθούν να ασκούνται πιέσεις, προκειμένου να υποτιμηθεί η αρχαιολογική του αξία και κάποια στιγμή να οικοδομηθεί ως ένα εξαιρετικό «φιλέτο» γης.

Είναι χαρακτηριστικό το ακόλουθο απόσπασμα επιστολής του Νίκου Κούνδουρου τον Ιούλιο του 1994 προς τον τότε υπουργό Πολιτισμού όταν παρενέβη σε γνωμοδότηση του ΚΑΣ:

«Φίλε υπουργέ, σαν κάτοικος της περιοχής που αγωνίστηκε και αγωνίζεται –στο μέτρο των δυνάμεών μου– για την περιφρούρηση των υπολειμμάτων του πολιτισμού στην πατρίδα μας, επιτρέπω στον εαυτό μου να διερωτηθεί τι άραγε μεσολάβησε ώστε να αποσυρθεί την τελευταία στιγμή από το Εθνικό Τυπογραφείο η διυπουργική απόφαση και να παραπεμφθεί εκ νέου το θέμα στο ΚΑΣ. Δεδομένου ότι στο διάστημα που μεσολάβησε ούτε ο ναός άλλαξε θέση ούτε η δυστυχισμένη πόλη των Αθηνών –και των Αθηναίων– αποφάσισε να απαρνηθεί την ιστορία και τους μύθους της».

Θεωρούμε ότι ήρθε επιτέλους η ώρα να δοθεί ένα οριστικό τέλος στην οδύσσεια της Αρτέμιδος, να καταβάλει το Δημόσιο το απαιτούμενο ποσό για την απαλλοτρίωση του χώρου και να μπει τέλος στις ορέξεις σημερινών και μελλοντικών διεκδικητών.