Τρίζουν τα θεμέλια του Ναού της Αγροτέρας Αρτέμιδος

e-tipos.com - 18/1/2009

Απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ εγκρίνει την κατεδάφιση των ερειπωμένων κατοικιών.Πέμπτη, 15.01.09

Επτά ομόφωνες γνωμοδοτήσεις προς απαλλοτρίωση από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και μία υπουργική απόφαση δεν είναι αρκετές... Ο χώρος όπου σώζονται τα θεμέλια του Ναού της Αγροτέρας Αρτέμιδος στο Μετς -κηρυγμένος ως αρχαιολογικός από το 1960- κινδυνεύει και πάλι· αυτή τη φορά με τις ευλογίες του ΥΠΕΧΩΔΕ.

Η απόφαση του υφυπουργού ΠΕΧΩΔΕ Σταύρου Καλογιάννη να εγκρίνει την κατεδάφιση των ερειπωμένων κατοικιών, που βρίσκονται εντός του αρχαιολογικού χώρου στις 23/12, και η προώθηση του αιτήματος στην Πολεοδομία του Δήμου Αθηναίων φαίνεται πως είναι ικανές να βάλουν το θεμέλιο λίθο στην οικοπεδοποίηση της έκτασης. Η ανησυχία για την τύχη του μνημείου κορυφώνεται, αφού το θέμα κατεδάφισης των εναπομεινάντων κτιρίων δεν το ανακινεί το υπουργείο Πολιτισμού (το μοναδικό αρμόδιο όργανο να παρέμβει για την καθαίρεση κτιρίων και την ανασκαφή βάσει της απόφασης του υφυπουργού Πέτρου Τατούλη το 2005) αλλά η κατασκευαστική εταιρία, στα χέρια της οποίας το 2006 πέρασε το 40% της έκτασης.

Κινήσεις πολιτών και πολιτιστικοί σύλλογοι του Μετς που αγωνίζονται για τη διάσωσή του συσπειρώνονται ξανά σε μια προσπάθεια για το αυτονόητο: «Να εφαρμοστεί η νομοθεσία». «Πάγιο αίτημά μας είναι η ανάδειξη και η απόδοση του χώρου στους πολίτες. Είμαστε αποφασισμένοι να περιφρουρήσουμε τη θέση του Ναού της Αγροτέρας Αρτέμιδος που, όσο κι αν κάποιοι προσπαθούν να υποβαθμίσουν, είναι υπερτοπικής αξίας. Αν χαθεί, θα είναι πληγή για την ταυτότητα της πόλης», λέει ο Ιωσήφ Εφραιμίδης, μέλος της «Πρωτοβουλίας Κατοίκων Μετς».

Ηδη ο Εξωραϊστικός, Πολιτιστικός και Αθλητικός Σύλλογος «Αρδηττός», ο Σύλλογος Προστασίας Παριλίσσιων Περιοχών και η Πρωτοβουλία Κατοίκων Μετς έχουν αποστείλει διά της δικηγόρου τους Γεωργίας Θάνου εξώδικο προς το Δήμο Αθηναίων και τη Διεύθυνση Πολεοδομίας Αθηνών καλώντας τους να απέχουν από την έκδοση άδειας «επειδή η υπηρεσία σας δεν έχει καμία αρμοδιότητα προς έκδοση αδείας κατεδάφισης για την οποία μόνη αρμόδια είναι η Γ’ ΕΠΚΑ, σύμφωνα με την ως άνω υπουργική απόφαση.
Αίτημα

Επειδή η έκδοση κατά παράβαση της άνω υπουργικής απόφασης άδειας κατεδάφισης θα σας καθιστά παρανομούντες για υπέρβαση εξουσίας», σημειώνεται χαρακτηριστικά στο κείμενο της εξώδικης δήλωσης. Παράλληλα, έχουν καταθέσει στο ΣτΕ αίτηση ακύρωσης της απόφασης του κ. Καλογιάννη, η οποία έχει προγραμματιστεί να συζητηθεί μέσα στον Απρίλιο.

Από το ΥΠΕΧΩΔΕ παραδέχονται ότι η -εκ των ιδιοκτητών- εταιρία βρίσκεται πίσω από το αίτημα κατεδάφισης, διαβεβαιώνουν ωστόσο ότι «όλη η διαδικασία της έγκρισης έχει περάσει από σχολαστικό έλεγχο και έχουν τηρηθεί όλες οι δικλίδες ασφαλείας».

Η έγκριση κατεδάφισης των κτιρίων είναι για τους κατοίκους το επιστέγασμα των προθέσεων των ιδιοκτητών, αφού στις αρχές Νοεμβρίου τοποθετήθηκαν στην πρόσοψη του οικήματος σκαλωσιές και λινάτσες. Η ανταπόκριση της Αστυνομίας στην ετοιμότητα των πολιτών απέδειξε ότι οι εργάτες δεν είχαν άδεια για την τοποθέτηση της σκαλωσιάς, ενώ στη δεύτερη εμφάνισή τους στο χώρο παρουσίασαν στις Αρχές μια τεχνική έκθεση. Κατά εισαγγελική παραγγελία, οι κάτοικοι ζήτησαν το φάκελο από το Αστυνομικό Τμήμα Παγκρατίου, όπου τους πληροφόρησαν ότι τα έγγραφα είχαν εξαφανιστεί!

Ο Δήμος Αθηναίων τηρεί προς το παρόν σιγήν ιχθύος καθώς, όπως μας ενημερώνει ο αντιδήμαρχος Πολεοδομίας Νίκος Αβραμίδης, το αίτημα δεν έχει φτάσει ακόμα στην υπηρεσία. Στην περίπτωση πάντως που η δημοτική αρχή παραχωρήσει την άδεια κατεδάφισης, οι κάτοικοι είναι διατεθειμένοι να προχωρήσουν σε αίτηση ακύρωσής της στο Διοικητικό Εφετείο. «Ο Δήμος Αθηναίων είναι υποχρεωμένος να υλοποιήσει τις αποφάσεις του συμβουλίου», τονίζει η Ελπίδα Αλεβίζου, διαμερισματική σύμβουλος της «Ανοιχτής Πόλης». «Αποφασίσαμε ομόφωνα δύο φορές ότι ο χώρος πρέπει να απαλλοτριωθεί και ο κ. Κακλαμάνης δεσμεύτηκε ότι θα συναντούσε τον υπουργό Πολιτισμού για να μεταφέρει την εισήγησή μας. Η συνάντηση δεν έγινε ποτέ».

Υπέρ της διάσωσης του χώρου τάσσεται και η Ελληνική Εταιρεία, η οποία σε πρόσφατη επιστολή της στον τέως υπουργό Πολιτισμού Μιχάλη Λιάπη σημειώνει πως «η οποιαδήποτε οικονομική δυσκολία του υπουργείου να καταβάλει το τίμημα της απαλλοτρίωσης δεν πρέπει να αποτελεί δικαιολογία για την καταστροφή ενός σπουδαιότατου αρχαιολογικού χώρου δημόσιας ωφέλειας για λόγους αμιγών ιδιωτικών συμφερόντων».

Τι σηματοδοτεί ο χώρος για την πόλη

Επί της λεωφόρου Αρδηττού, απέναντι από τους Στύλους του Ολυμπίου Διός, ορθωνόταν ακέραιος μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα ο Ναός της Αγροτέρας Αρτέμιδος, «ένα μνημείο παγκόσμιας εμβέλειας», όπως επιβεβαιώνει ο κ. Μ. Κορρές, καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο με πολυετή προσφορά στα έργα αποκατάστασης της Ακρόπολης.

Το 1751 το σχέδιο του ναού αποτυπώνεται λεπτομερώς από τους αρχιτέκτονες Stuart και Revett για να εξασκήσει -υπενθυμίζουν από την Ελληνική Εταιρεία- «αποφασιστική επιρροή στη γένεση και την εξάπλωση του κλασικισμού σε όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις του 19ου αιώνα». «Ο ναός έχει επιδράσει στην παγκόσμια αρχιτεκτονική όσο και ο Παρθενώνας», παρατηρεί ο κ. Κορρές, γεγονός που σηματοδοτεί την τεράστια αξία της περιοχής. «Ο χώρος αποτέλεσε και αποτελεί πολύτιμο τμήμα του παριλίσιου τοπίου, η δε απαλλοτρίωση και ανάδειξή του θα οδηγήσουν στην ανάδειξη ενός σημαντικού τμήματος της αρχαίας τοπιογραφίας», επισημαίνει σε παλαιότερη επιστολή της στο ΥΠΠΟ η Ελληνική Εταιρεία.

Σήμερα, τα θεμέλια του ιερού είναι ορατά· μια μαρτυρία που αυτοδικαίως θα έπρεπε να προστατεύει το χώρο. «Ακόμα και για συμβολικούς λόγους, η Πολιτεία οφείλει να το υπερασπιστεί, διαφορετικά θα είναι σαν να συμφωνεί με τους Τούρκους που το κατεδάφισαν!», λέει ο καθηγητής του ΕΜΠ. «Αν και εφόσον ανοικοδομηθεί, θα είναι ένα μεγάλο πλήγμα για την Αθήνα. Είμαι, ωστόσο, αισιόδοξος ότι το υπουργείο Πολιτισμού δεν θα επιτρέψει να χαθεί αυτή η σπουδαία περίπτωση».