50 χρόνια όμηροι της γραφειοκρατίας ιδιοκτήτες οικοπέδου

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ - 22/3/2010

Εχει περάσει σχεδόν μισός αιώνας και ακόμα το ελληνικό κράτος δεν έχει κατορθώσει να δώσει τέλος στην περιπέτεια του ναού της Αγροτέρας Αρτέμιδος στο Μετς. Η υπόθεση, γεμάτη γραφειοκρατία και δικαστικές διαμάχες, δεν τιμά κανέναν και βλάπτει ανεπανόρθωτα το κύρος του υπουργείου Πολιτισμού. Δεξιά όπως ανεβαίνουμε την οδό Αρδηττού βρίσκεται το επίμαχο οικόπεδο, το οποίο συνδέεται με το συγκεκριμένο μικρό ναό του 5ου αιώνα π.Χ. Από το 1964, επτά φορές το υπουργείο Πολιτισμού έχει αποφασίσει να δώσει χρήματα στους ιδιοκτήτες και να απαλλοτριώσει το οικόπεδο με στόχο να δημιουργηθεί αρχαιολογικός χώρος. Και όπως είναι λογικό, μετά από τόσα χρόνια που το ζήτημα σέρνεται και δεν δίνεται μια οριστική λύση, όλοι είναι καχύποπτοι με όλους. Οι κάτοικοι της περιοχής (Πρωτοβουλία Κατοίκων Μετς) και άλλοι φορείς επιθυμούν την απαλλοτρίωση του χώρου και την ένταξή του στο πρόγραμμα της Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων και έχουν δημιουργήσει την ιστοσελίδα www.artemisagrotera.org στην οποία καταθέτουν τις απόψεις τους. Από την άλλη μεριά βρίσκονται οι ιδιοκτήτες του οικοπέδου, πολίτες που ταλαιπωρούνται από τα γρανάζια της γραφειοκρατίας του κράτους. Εδώ και χρόνια προσπαθούν να αξιοποιήσουν το ακίνητό τους: είτε να αποζημιωθούν και το οικόπεδο να περάσει στο υπουργείο Πολιτισμού είτε να αφεθούν να ασκήσουν τα ιδιοκτησιακά τους δικαιώματα. Που σημαίνει, με άλλα λόγια, να χτίσουν. Και αν χτίσουν (με όποιους όρους και αν θέσει η Πολιτεία), ορισμένοι θα χάσουν τη θέα που έχουν όσο το οικόπεδο παραμένει ελεύθερο και αδόμητο.
Οποιαδήποτε εξέλιξη σημειώνεται πάνω στο ζήτημα, πλέον, φέρνει αντιδράσεις και από τις δυο πλευρές. Κανένας δεν συμφωνεί με κανέναν. Αφού περάσαμε το στάδιο των απαλλοτριώσεων χωρίς αποτέλεσμα, τα τελευταία χρόνια το γαϊτανάκι του παραλόγου παίζεται στο ζήτημα των κατεδαφίσεων των ακινήτων που υπήρχαν στο οικόπεδο. Μεγάλο μέρος τους έχει ήδη κατεδαφιστεί. Στόχος των κατεδαφίσεων είναι να ελευθερωθεί ο χώρος προκειμένου να πραγματοποιηθεί ανασκαφική έρευνα η οποία θα φέρει στο φως ευρήματα που να συνδέουν το οικόπεδο με το ναό.
Αυτό συμβαίνει διότι οι ιδιοκτήτες υποστηρίζουν ότι το οικόπεδό τους δεν σχετίζεται με την πραγματική θέση του ναού. Πού βρισκόταν ο ναός; «Αρχικά τοποθετήθηκε στο χώρο όπου βρίσκεται σήμερα ο ναός της Αγίας Φωτεινής στο Παριλίσσιο Τοπίο. Στη συνέχεια τοποθετήθηκε σε υψηλότερο σημείο, στο λόφο πάνω από το οικόπεδο, αργότερα η θέση του προσδιορίστηκε στο διπλανό οικόπεδο και τελικά μεταφέρθηκε στο υπό συζήτηση οικοδομικό τετράγωνο 53013», υποστηρίζουν οι ιδιοκτήτες.
Για να αποδεχθεί αν έχουν δίκιο, πρέπει να γίνει ανασκαφή. «Εάν υπάρξουν ευρήματα, τότε προθύμως να προτείνουμε κι εμείς την απαλλοτρίωση», σημειώνουν οι ιδιοκτήτες. Για να γίνει η ανασκαφή, πρέπει να ολοκληρωθούν οι κατεδαφίσεις, απόφαση που εκκρεμεί από το 2005 (άλλη περιπέτεια εδώ, καθώς ξέμεινε από χρήματα το ΥΠΠΟΤ για να ολοκληρώσει ο έργο και περνούσε χρόνος μέχρι να εγκριθούν νέα κονδύλια).
Διαφωνίες υπήρξαν στον τρόπο με τον οποίο θα γινόταν η κατεδάφιση. «Η χρήση μηχανικών μέσων ενδέχεται να δημιουργήσει καταστροφικές συνέπειες στην κατεδάφιση, ανασκαφή και ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου καθώς και στoν εντοπισμό του αρχαίου υλικού, ενσωματωμένου στα κτίρια και μη, και στην περισυλλογή νεότερου φυσικού δομικού υλικού το οποίο πιστεύουμε πως πρέπει να παραμείνει και να χρησιμοποιηθεί στην ανάδειξη του χώρου», σημειώνει η Πρωτοβουλία Κατοίκων Μετς.
Ακόμα όμως και αν η ανασκαφή δεν δώσει ευρήματα, πολλοί πιστεύουν ότι, έστω και για τη μνήμη του ναού, ο χώρος πρέπει να παραμείνει ελεύθερος και να αποδοθεί στο κοινό. Αυτό θα πρέπει να απασχολήσει το υπουργείο Πολιτισμού το οποίο, με πρόσφατη εισήγηση της αρμόδιας διεύθυνσης, προσπαθεί να αχρηστεύσει το οικόπεδο καθιερώνοντας γύρω του αδόμητη ζώνη Α. Το θέμα αναβλήθηκε και δεν εξετάστηκε στο Αρχαιολογικό Συμβούλιο καθώς δεν είχαν ενημερωθεί επαρκώς οι ιδιοκτήτες, οι οποίοι ζητούν να διακοπεί κάθε ενέργεια δημιουργίας ζώνης Α, μέχρι να ολοκληρωθεί η ανασκαφική έρευνα και να εκτιμηθούν τα αποτελέσματά της.